روکش چوب چیست و انواع روکش های طبیعی و مصنوعی چه ویژگی هایی دارند؟

روکش چوب لایه ای بسیار نازک از چوب طبیعی می باشد که برای پوشش دادن سطح مصنوعات چوبی مورد استفاده قرار می گیرد. در حقیقت روکش جلوه زیبایی را به فرآورده های چوبی می بخشد.

امروزه روکش های طبیعی چوبی و ورقه های نازکی که از چوب ساخته شده در طرح ها و رنگ های متنوع در بازار موجود هستند. علاوه بر روکش های طبیعی، روکش های مصنوعی نیز در صنعت چوب کاربرد دارند.

اما سوالی که مطرح می شود این است که فرایند روکش گیری از چوب طبیعی به چه روش هایی انجام می گردد؟ روکش های گونه های مختلف چه ویژگی هایی دارند و کاربردشان در چه زمینه هایی است؟ انواع روکش های مصنوعی کدام هستند و به هنگام خرید روکش چوب به چه نکاتی توجه نمود ؟

در ادامه با روکش های طبیعی و مصنوعی به صورت کامل آشنا می شوید.

برای خواندن مطالب، روی عنوان مورد نظر کلیک نمایید.

• فرایند ساخت روکش طبیعی
• روش های تهیه و ساخت روکش طبیعی
• برش های مختلف روکش
• روکش گیری از بخش های مختلف درخت
• رنگ، کاربرد و انواع روکش های طبیعی
• لایی چوب چیست ؟
• روکش چوبی جناغی
• انواع روکش های مصنوعی همراه با قیمت
• روکش درب چوبی چیست ؟
• نکاتی برای خرید درب روکشی

فرایند ساخت روکش چوب چگونه انجام می شود؟

برای تهیه روکش از گونه های سوزنی برگان و پهن برگان بهره گرفته می شود. در روند تولید روکش؛ ابتدا تنه های درخت پوست کنی شده و قطعات استوانه ای به منظور انجام عملیات پخت چوب به حوضچه های پخت وارد می شود. سپس فرایند تراشه گیری انجام شده و قطعات به صورت ورقه ورقه و با ضخامت کم برش خورده و در دستگاه های خشک کن به روکش طبیعی تبدیل می شود.

ضخامت روکش های چوب حدود 7/0 میلیمتر می باشد.

روش های تهیه و ساخت روکش طبیعی

روکش گیری ورقه های نازکی که از چوب ساخته شده است به روش های مختلفی انجام می گردد. فرایند تهیه روکش به روش های سنتی و صنعتی و به شرح زیر انجام می گردد.

روکش گیری اره ای

این روش سنتی بوده و در زمان های قدیم و به خصوص مصر باستان رایج بوده است. در این روش با استفاده از اره های ظریف لایه های نازک چوب بصورت یکنواخت و دقیق برش داده می شد. امروزه با پیشرفت تکنولوژی ماشین اره میزی جایگزین اره دستی شده است.

روکش گیری با دستگاه اسلایسر یا تراشه گیری

در این روش قطعات بزرگ چوبی با مقطع چهارگوش بر روی دستگاه اسلایسر تثبیت شده، سپس تیغه دستگاه چوب را به صورت لایه ای و در طول برش می زند.

روکش گیری با دستگاه لوله بری

در این روش قطعات درخت به شکل استوانه ای در بین دو گیره دستگاه ثابت شده و با چرخش حول یک محور افقی و بوسیله تیغه برش، روکش گیری انجام می گردد.

انواع برش روکش های چوبی

نکته ای که باید به آن دقت کرد این است که جهت برشِ روکش بر نقوش آن تاثیرگذار است. بعبارتی یک گونه چوب می تواند روکش های متنوعی را داشته باشد. انواع برش روکش چوب و نقوش آن ها، به شرح زیر می باشد:

نقوش برش مماسی چوب

این نقوش حاصل از برش چوب به صورت مماس و موازی با پره های چوبی است. در واقع عمل روکش گیری در جهت طول درخت انجام می گیرد. به همین دلیل دوایر تنه درخت که به صورت سالیانه شکل گرفته است، به صورت نامنظم و متحدالمرکز به نظر می رسد. قطر این دوایر در امتداد طول چوب می باشد.

نقوش برش شعاعی چوب

این نقوش بر اثر برش های شعاعی به وجود می آیند که در آن نوارهای یک در میان تاریک و روشن در روکش به وجود می آید. این نقوش در چوب درخت های راش و بلوط که پره های چوبی طویلی دارند، جلوه زیبایی را به وجود می آورد. علاوه بر این لکه های درخشان که به پر مگس معروف هستند در جهت افقی این چوب ها وجود دارند.

نقوش برش بینابینی چوب

این نقوش بر اثر برش هایی که نه کاملاً مماسی هستند و نه شعاعی، حاصل می شوند.

روش های دیگری نیز برای روکش گیری وجود دارد که نقوش آن ها مارپیچ، مواج، لایه ای، دو شاخه ای، لوپ، مهتابی و … هستند.

نقوش مارپیچ تاری

در برخی از گونه های درختان مانند ماهاگونی، افرای شیردار و آکاژو، بافت داخلی چوب به صورت مارپیچ است. با روکش گیری شعاعی از چوب این درختان، نوارهای تاریک روشن ایجاد می شود که بنام مارپیچ تاری شناخته شده است.

روکش گیری از بخش های مختلف درختان

پایه درخت ( Stump ) ، تنه درخت (Trunk) ، برآمدگی ها ( Burl ) و شاخه ها ( Crotch ) از جمله قسمت های چوبی درخت می باشند که برای روکش گیری کاربردی هستند.

روکش گیری از شاخه درخت : منظور از شاخه بخشی است که تنه درخت دچار انشعاباتی به سمت شاخه ها می گردد. روکش گرفته شده از این بخش ها نازک بوده و نقوش آن حالت چرخشی داشته که همانند شعله به نظر می رسند.

تهیه روکش از برآمدگی درخت : منظور از برآمدگی قسمت هایی برجسته و زگیل مانند بر روی تنه درخت است که روکش گرفته شده از آن همانند مجموعه ای از چشم ها بنظر می رسد. این روکش بسیار زیبا بوده و عموماً در ابعاد کوچک تولید می شود که کار کردن با آن سخت می باشد.

کار کردن با روکش های گرفته شده از برآمدگی ها و شاخه های درخت بسیار سخت می باشد، با اینحال در صورتی که با دقت از آن استفاده شود نتیجه بسیار زیبایی خواهند داشت. روکش گیری از این قسمت ها نیازمند صبر و دقت بالایی می باشد ، به همین دلیل قیمت بسیار بالایی نیز دارند.

رنگ ، کاربرد و انواع روکش چوب طبیعی

رنگ روکش های طبیعی با توجه به گونه درختان متفاوت است. در صورتی که روکش های خود رنگ ایده آل نباشد، امکان رنگ کردن روکش نیز وجود دارد. رایج ترین انواع روکش چوب، رنگ طبیعی و کاربرد آن ها به شرح زیر می باشد:

روکش چوب راش

رنگ روکش راش صورتی مایل به قهوه ای و دارای چشمک و لکه های قوه ای رنگ پرمگس است. کاربرد روکش چوب راش در انواع کابینت چوبی، درب چوبی، انواع کمد، انواع میز و مبلمان چوبی و تختخواب می باشد.

روکش گردو

رنگ روکش گردو خاکستری مایل به قهوه ای تا قهوه ای تیره می باشد. این روکش بافت ریزی دارد و به دلیل نقوش زیبای آن بسیار محبوب است. از روکش گردو برای کابینت های چوبی، درب چوبی، و انواع مبلمان بهره گرفته می شود.

روکش بلوط

رنگ روکش بلوط قهوه ای روشن تا تیره است. این روکش برای انواع درب چوبی، مبلمان، صفحات میز و کابینت چوبی استفاده می گردد.

روکش ماهاگونی (ماهگونی )

رنگ روکش ماهگونی (ماهاگونی ) زرد تا قهوه ای مایل به قرمز می باشد. از آنجایی که این روکش بسیار زیبا است برای نماکاری مصنوعات چوبی، کابینت های چوبی، سطوح میزهای اداری و غذاخوری و معرق روکش محبوبی است.

روکش ملچ

رنگ روکش ملچ قهوه ای مایل به قرمز است و در برخی مواقع رگه های سبز رنگی نیز در آن به چشم می خورد. از روکش ملچ برای کابینت های چوبی، درب چوبی، انواع کمد، انواع مبلمان و تخت خواب بهره گرفته می شود.

روکش زیتون

رنگ روکش زیتون خاکستری تا زرد کم رنگ بوده و دارای رگه های زیتونی و قهوه ای تیره می باشد. از این روکش برای ساخت انواع جعبه های چوبی تزئینی، معرق روکش، انواع درب چوبی و مبلمان چوبی استفاده می شود.

روکش آلپی

یکی از خاص ترین انواع روکش طبیعی چوب، روکش آلپی است که نقوش و رنگبندی بسیار زیبایی دارد. این نوع روکش ساخت کمپانی ایتالیایی آلپی است و فرایند ساخت آن کاملا متفاوت از سایر روکش ها می باشد. پیشنهاد می کنیم اطلاعات مربوط به این نوع روکش را جداگانه در لینک بالا مطالعه کنید.

تفاوت روکش و لایی چوب

لایی چوب از چوب های طبیعی گرفته می شوند که ضخامتی حدود 2 میلیمتر دارد. از لایی همانند روکش برای کاور کردن صفحات چوب و یا MDF استفاده می شود. لایی با داشتن بافت چوبی، منجر می شود تا تولیدات چوبی سطح هموارتری داشته باشند. همچنین به دلیل ضخامت بیشتری که دارد، به راحتی عمل پوست زنی بر روی آن انجام می گردد. از دیگر مزایای بهره گیری از لایی، می توان به مقاومت بالای آن در برابر آب و رطوبت اشاره کرد.

روکش جناغی یا روکش های مطابق

نقوش روکش طبیعی چوب متنوع بوده و این رگه ها ارتباط مستقیمی به گونه درخت، ابعاد تنه و نوع برش روکش دارد. تطابق دادن ورقه های روکش چوب کنار یکدیگر ، می تواند منجر به خلق نقوشی منسجم و هماهنگ شود. روکشی که حاصل از این تکنیک است، روکش جناغی ( Veneer Matching) و یا مطابق نام دارد. این تکنیک کاملاً هنر دست بوده و برای روکش میز چوبی و پنل درب ها کاربردی می باشد. در ادامه به معرفی انواع روکش های جناغی می پردازیم.

روکش جناغی طرح کتاب

در این روش که Book Match نام دارد ؛ ورقه های روکش یکی در میان در مقابل یکدیگر قرار می گیرند و عملکردی همانند آینه دارند. این تکنیک روکش کردن، حسی همانند ورق زدن صفحات کتاب را دارد. اشکال متقارن و هم اندازه در کنار یکدیگر، باعث می شود که رگه ها و نقوش چوب برجسته به نظر برسد. تطابق بخشیدن به ورقه های روکش باید با دقت بالایی انجام گیرد تا رنگ ها و نقوش با یکدیگر همخوانی داشته باشند.

روکش جناغی End Match

در این روش 2 ورق روکش از انتها با یکدیگر متقارن هستند و 2 ورق دیگر نیز از طرفین با تکنیک کتابی در مقابل یکدیگر قرار می گیرند. به نحوی که 4 ورق روکش بصورت متقارن و متصل مشاهده می شوند. این روش یکی از محبوب ترین و زیباترین تکنیک های جناغی است.

روکش میز چوبی از نوع جناغی End Match بسیار لوکس بوده و برای مبلمان سبک کلاسیک مناسب می باشد.

روکش جناغی Slip Match

این روکش ها با طرح مشابه در کنار همدیگر قرار می گیرند، در نتیجه الگوهای آن ها در مجاور یکدیگر تکرار می شوند. هر چند اختلاف جزئی در رنگ ها امکان پذیر است، اما نقوش بصورت مرتب تکرار می گردند.

ورقه های نازکی که از چوب ساخته شده است

ورقه‌های نازکی که از چوب ساخته می‌شوند، محصولاتی هستند که در زمینه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ورقه‌ها با استفاده از تکنیک‌های خاصی از چوب تهیه می‌شوند تا به ضخامتی بسیار کم و انعطاف پذیر دست یابند. از طریق پرس و فشار دادن چوب، لایه‌های نازکی از چوب به دست می‌آیند که می‌توانند در طول و عرض متفاوتی داشته باشند.

این ورقه‌های نازک از چوب، در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. یکی از کاربردهای اصلی آنها در صنعت ساختمان است. به عنوان مثال، این ورقها برای ساخت دیوارهای داخلی، کف و سقف نماهای ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. از آنجا که ورقه‌های چوبی نازکی نیاز به فضای کمتری دارند و وزن سبکی دارند، می‌توانند در کاهش وزن و ضخامت ساختمان‌ها مؤثر باشند.

ورقه‌های چوبی نازک همچنین در صنعت مبلمان و دکوراسیون داخلی استفاده می‌شوند. با استفاده از این ورقها، می‌توان طرح‌های مختلفی را بر روی سطوح چوبی ایجاد کرد. این ورقها می‌توانند به راحتی خم شوند و به سطوح منحنی متناسب با نیازهای طراحی تبدیل شوند. از این رو، در تولید میزها، صندلی‌ها، کابینت‌ها و سایر محصولات چوبی استفاده می‌شوند.

علاوه بر این، ورقه‌های نازک چوبی در صنایع موسیقی نیز به کار می‌روند. برخی سازهای موسیقی مانند گیتار، ویولن، پیانو و درام از این ورقه‌ها برای ساخت قطعات مختلف استفاده می‌کنند. ورقه‌های چوبی باعث تقویت صدا و بهبود صدای این سازها می‌شوند و در عین حال به آنها ظاهری زیبا و طبیعی می‌بخشند.

از دیگر کاربردهای ورقه‌های چوبی نازک می‌توان به استفاده در صنایع بسته‌بندی، صنعت خودروسازی و تولید اشیاء دکوراتیو اشاره کرد. این ورقها به عنوان لایه‌های حفاظتی و زیبایی در بسته‌بندی محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرند و در صنعت خودروسازی نیز برای ساخت داخلی خودروها و قطعات ظاهری استفاده می‌شوند. همچنین، در صنعت تولید اشیاء دکوراتیو مانند جعبه‌ها، ساعت‌ها، قاب‌ها و آینه‌ها نیز به عنوان مواد اولیه استفاده می‌شوند.

در کل، ورقه‌های نازکی که از چوب ساخته می‌شوند، محصولاتی چندکاره و کاربردی هستند که در صنایع مختلف به کار می‌روند. آنها به دلیل ضخامت کم، انعطاف پذیری بالا و زیبایی طبیعی خود، جایگزین مناسبی برای مواد دیگر می‌باشند و در ایجاد محصولات نوآورانه و سبکی کمک می‌کنند.

روکش چوب چسبی

پوشش سطح ام دی اف با روکش چوب طبیعی نیازمند چسب مخصوص می باشد که با سرعت بیشتری خشک می گردد و قدرت چسبندگی بالایی دارد. عموما چسب های مخصوص چسباندن روکش نیازی به میکس کردن ندارد.

چسب باید بر روی سطح مسطح ام دی اف به کار گرفته شود، در حقیقت استفاده از چسب بر روی روکش عملی اشتباه است. برای چسب هایی که بر پایه آب هستند از غلتک استفاده می شود. نکته مهم این است که چسب باید به طور یکسان تمام سطح ام دی اف را بپوشاند، البته این بدین معنی نیست که سطح ام دی اف خیس شود. برای امتحان این موضوع می توانید با خودکار نقطه ای بر روی ام دی اف بگذارید، پس از قرار دادن چسب بر روی ام دی اف، همچنان باید نقطه قابل مشاهده باشد. یک اشتباه رایج اسپری کردن آب بر روی روکش است؛ این کار باعث می شود تا روکش خیس شده و از سطح ام دی اف به صورت لوله ای بلند شود.

پس از قرار دادن روکش بر روی سطح ام دی اف، از دستگاه پرس بهره بگیرید تا خروجی بهتری داشته باشید. این دستگاه فشار زیادی را به طور یکسان بر ام دی اف وارد می کند. زمان مورد نیاز برای خشک شدن روکش در داخل دستگاه حدودا 60 دقیقه می باشد. البته پس از خارج کردن از دستگاه 4 الی 6 ساعت زمان نیاز است تا چسب کاملا خشک شود.

روکش چوب مصنوعی چیست ؟

روکش های مصنوعی چوبی نیز با قیمت مناسب تر در بازار موجود هستند. این روکش ها با توجه به کاربردشان به دو دسته کلی تقسیم می شوند؛

1- روکش های ملامینه که عموماً برای پوشش صفحات چوبی نظیر MDF، تخته خرده چوب و HDF مورد استفاده قرار می گیرند.

2- روکش های وینیلی و PVC که عموماً برای لبه چسبانی صفحات چوبی مانند MDF و تخته خرده چوب از آن ها بهره برده می شود.

روکش های ملامینه و روکش های وینیل و PVC دارای خصوصیات فیزیکی یکسان همانند نقوش، رنگ و اندازه می باشند. در حالیکه خصوصیات مکانیکی آن ها از قبیل مقاومت در برابر ضربه و خراشیدگی آن ها متفاوت است. روکش های ملامینه مقاومت بهتری در مقایسه با روکش های وینیل دارند، و روکش های PVC در برابر رطوبت مقاوم تر هستند.

قیمت روکش چوب مصنوعی

رایج ترین و کاربردی ترین انواع روکش های مصنوعی چوب ؛ روکش های HDF و HPL هستند که قیمت آن ها در مقایسه با روکش های طبیعی بسیار کمتر می باشد. لازم به ذکر است این روکش ها به صورت ورقه ای عرضه می شوند و برای ساخت درب کاربردی هستند.

از روکش HPL برای کابینت نیز بهره گرفته می شود. این روکش انعطاف پذیری و مقاومت بالایی در برابر پوسیدگی و ورقه ورقه شدن دارد. علاوه بر این در برابر حرارت و رطوبت نیز مقاوم است. به همین دلیل گزینه مناسبی برای کابینت های روکشی قیمت مناسب می باشد.

روکش درب چوبی

از گذشته درب چوبی به عنوان یکی از محبوب ترین فرآورده های چوبی مورد توجه بوده است. از روکش می توان به عنوان یک کاور برای درب اتاق ام دی اف و یا پلی وود استفاده نمود. این امر موجب زیبایی درب و همچنین ماندگاری بیشتر آن می گرد.

شرکت روماک همواره به منظور جلب رضایت کارفرمایان، بهترین و با کیفیت ترین محصولات چوبی را ارائه می نماید. این شرکت با بهره گیری از بهترین انواع روکش درب چوبی اقدام به تولید درب های روکشی می نماید که این امر منجر به ماندگاری بالای درب ها می گردد.

انواع روکش درب چوبی

درب های روکش چوب از تنوع بالایی در طرح و رنگ برخوردار هستند. همانطور که ذکر شد نقوش روکش ارتباط مستقیمی با نوع درخت و نوع برش دارد. در ادامه گونه های رایج روکش در را معرفی می نماییم.

روکش چوب بلوط برای درب چوبی: بلوط ظاهری کلاسیک دارد. روکش های بلوط مقاومت بهتری در مقابل رطوبت داشته و ماندگاری زیادی نیز دارند. چوب بلوط سفید دارای نقوش متقارن و فاقد گره می باشد، به همین دلیل رنگ پذیری خوبی نیز دارند.

روکش چوب زیتون برای درب چوبی: به دلیل اینکه چوب زیتون سخت است، مقاومت روکش آن نیز بالا می باشد. نقوش این روکش بسیار چشم نواز بوده، اما کار کردن با آن اندکی سخت است.

روکش چوب گردو برای درب چوبی: این روکش یکی از لوکس ترین، گران ترین و زیباترین روکش ها برای درب می باشد.

روکش چوب راش نیز از محبوبیت بالایی در زمینه ساخت درب برخوردار است. این روکش علاوه بر اینکه مقاومت بالایی دارد، بافت خوبی نیز دارد. درب کپری طراحی شده توسط شرکت روماک، دارای روکش راش می باشد.

روکش چسبی درب چوبی

امروزه روکش های چسبی که برای سطح درب و یا کابینت کاربردی هستند، در بازار موجود می باشد. در حقیقت این روکش ها، نوعی روکش مصنوعی هستند که به سادگی و توسط شخص بر روی سطح چوبی و یا حتی فلزی چسبانده می شود. قیمت روکش چسبی درب چوبی چندان بالا نمی باشد و به صورت رولی خریداری می گردند.

برای نصب روکش چسبی بر روی سطح مورد نظر، باید کاغذی را که در پشت برچسب قرار دارد را جدا کرده، سپس روکش را ذره ذره بر روی درب یا کابینت بچسبانید. برای جلوگیری از هوا افتادن در زیر روکش از یک کاردک استفاده نمایید. لازم به ذکر است ظاهر این روکش ها چندان دلچسب نمی باشد، به همین دلیل عموما در داخل کابینت و کشوها کاربرد دارند.

جالب است بدانید انواع روکش های طبیعی مصنوعی که بر روی سطح فرآورده های چوبی بکار گرفته می شوند نیز با استفاده از چسب بروی سطح مورد نظر توسط دستگاه مخصوصی پرس می گردند.

خرید روکش چوب

نکته قابل توجه این می باشد که خرید چوب و روکش باید با توجه به نیاز و کارکرد مورد نظر انتخاب گردد. روکش باید فاقد هر گونه بادکردگی، ترک، شکاف، تغییر رنگ و اثر رطوبت بوده تا مقاومت بالایی داشته باشد. همچنین توجه داشته باشید که از روکش های درجه 1 برای روی کار و روکش های درجه 2 برای زیر کار استفاده نمایید. در صورت نگهداری پالت های روکش در انبار، هواکش های پنکه ای باید در محل نصب گردد تا هوا تهویه شود.

بدیهی است که روکش های طبیعی زیباتر هستند، اما با توجه به بودجه ممکن است روکش مصنوعی نیز انتخاب مناسبی باشد. تولید کنندگان تجهیزات چوبی بهترین راهنمای شما برای انتخاب مناسب هستند.

منابع : www.woodworkingnetwork.com

www.furnier.de