بقای بشر در طول تاریخ وابسته به منابع طبیعی بوده و ساکنان کره زمین قرن هاست که از این منابع به صورت روزانه بهره می برند. به همین دلیل حفاظت از محیط زیست وظیفه فردی اشخاص می باشد، زیرا زندگی تمامی نسل بشر وابسته به این امر مهم است.
اما آیا تابحال از خود پرسیده اید که منابع طبیعی تا چه مدت تامین کننده نیازهای بشر خواهد بود؟ آمار تکان دهنده محیط زیست، پاسخ ما را به این سوال خواهد داد.
رکوردهای ثبت شده در وبسایت معتبر theworldcounts نشان می دهد که از سال 2011 تا 2015؛ سالانه 20 میلیون هکتار از درختان قطع شده اند. از سال 2016 این آمار به سالانه 28 میلیون هکتار افزایش پیدا کرد. این رقم قطع درختان معادل با از دست دادن درختان در زمینی به مساحت یک زمین فوتبال در هر ثانیه است!
این آمار تکان دهنده از قطع درختان نشان می دهد اگر در راستای مقابله با جنگل زدایی و توسعه جنگل زایی اقدامی انجام نشود، تمامی جنگل های دنیا در 100 سال آینده نابود خواهند شد. بر اساس روزشمار ذیل که در وبسایت رسمی theworldcounts درج شده است؛ جنگل های بارانی تنها تا 78 سال آینده بقا خواهند داشت.
شاید این سوال برایتان پیش بیاید که محیط زیست چیست ؟ تاثیرات منفی جنگل زدایی چگونه زندگی بشر را تحت تاثیر قرار می دهد و چطور می توان محیط زیست را برای آیندگان حفظ نمود؟
در این مقاله به بررسی اهمیت محیط زیست و حفاظت از آن می پردازیم. برای مطالعه مطالب زیر بر روی عناوین مورد نظر کلیک نمایید.
- محیط زیست چیست ؟
- چرا محیط زیست حائز اهمیت می باشد ؟
- برای حفاظت از محیط زیست چه اقداماتی ضروری است؟
- کاشت درخت چه تاثیری بر محیط زیست دارد ؟
- قطع درختان چه اثرات زیانباری برای محیط زیست دارد ؟
- آتش سوزی جنگل ها
محیط زیست چیست و چرا حفاظت از محیط زیست مهم است ؟
محیط زیست شامل تمامی موجودات زنده و غیر زنده اعم از خاک، آب، حیوانات و گیاهان است. به عبارت دیگر محیط زیست هدیه طبیعت به زمین و انسان ها می باشد. با توجه به اینکه تولید اکسیژن، غذا، آب و دارو وابسته به گیاهان است؛ درختان نقش مهمی در بقای کره زمین دارند.
اکوسیستم دلالت بر گروهی از موجودات زنده و غیر زنده دارد که در یک محیط با یکدیگر در ارتباط هستند. به عنوان مثال جنگل گرمسیری اکوسیستمی است که از گیاهان، درختان، حیوانات، حشرات و میکروارگانیسم ها تشکیل شده و این موجودات با یکدیگر در ارتباط بوده و تحت تاثیر عوامل فیزیکی و شیمیایی ( خورشید، دمای هوا، اکسیژن، مواد مغذی و … ) هستند.
محفاظت از محیط زیست اهمیتی برابر با مراقبت از جان خودمان را دارد. لازمه این امر کسب آگاهی در خصوص محیط زیست است. فعالیت های انسانی تاثیرات مخربی در بسیاری از اکوسیستم ها دارد که ادامه آن می تواند سلامت کره زمین و تمامی موجودات زنده و غیر زنده را به خطر بیندازد.
اهمیت محیط زیست
اکوسیستم ها خدماتی طبیعی را برای انسان ها و سایر موجودات زنده فراهم می آورند که برای سلامت و بقای زندگی ضروری است. به عنوان مثال جنگل ها نقشی کلیدی را در از بین بردن کربن دی اکسید و سایر آلودگی ها از هوایی که تنفس می کنیم دارند. با توجه به اینکه بقای موجودات زنده و غیر زنده وابسته به محیط زیست است، باید از آن به بهترین شکل محافظت نماییم.
اقداماتی جهت حفاظت از محیط زیست
در حال حاضر کره زمین با چالش های متعددی روبرو است. با باور این حقیقت که ” حفاظت کره زمین از من شروع می شود ” می توان بر بسیاری از این چالش ها غلبه نمود. از جمله اقدامات موثری که می توان در راستای مراقبت از محیط زیست انجام داد، مقابله با جنگل زدایی و توسعه جنگل زایی می باشد.
طبق آمار به دست آمده؛ 60 درصد از چوب حاصل از درختان جنگل های جهان صرف تولیدات چوبی و حتی غیر چوبی می شود. جالب است بدانید به منظور فراهم آوردن فضای کافی برای کاشت درخت پالم، جنگل ها نابود می گردند. روغن پالم برای تولید انرژی سوخت زیستی و ساخت لوازم آرایش کاربردی است.
در راستای حفاظت از محیط زیست بهتر است محصولاتی که دوستدار محیط زیست هستند را خریداری نمایید. به همین منظور می توان اقداماتی را به شرح زیر انجام داد.
1- استفاده از چوب پایدار برای تولیدات صنایع چوبی
بدیهی است زندگی بدون تولیدات و صنایع چوبی چندان میسر نیست. با اینحال خرید محصولات چوبی که از جنگل های پایدار استخراج می شوند، حمایت بزرگی است. اگر مخالف جنگل زدایی هستید، بهتر است در خصوص چوب های پایدار اطلاعاتی را کسب نمایید.
چوب های پایدار از جنگل های تجدیدپذیر استخراج می شوند. پایداری به این معنی است که جنگل ها برای نسل های آینده نیز باقی خواهند ماند تا درختان قادر به جذب کربن دی اکسید و تولید اکسیژن باشند. با قطع شماری از درختان جنگل های پایدار ؛ آسیبی به اکوسیستم، حیات وحش و گونه های گیاهی در آن منطقه وارد نمی شود.
چوب جنگل های پایدار نیز در صورتی مورد استفاده قرار می گیرد که هیچ عاملی جنگل های آن منطقه را در دراز مدت تهدید نکند.
درختان پهن برگ از جمله راش، بلوط و یا درختان مخروطی مانند کاج و صنوبر از جمله گونه هایی هستند که رشد سریع تری دارند. هر چند در خصوص جنگل های بلوط باید محتاطانه اقدام کرد تا بتوان به آن به چشم جنگل های پایدار نگاه کرد. به همین دلیل چوب بلوط قیمت بسیار بالایی داشته و نیاز به مجوز دارد.
اروپا برای حفاظت از جنگل های منطقه اقدام به جنگل زایی نموده است، در نتیجه تعداد درختانی که کاشته می شود بیشتر از درختانی است که قطع می گردند.
تولیدکنندگان صنایع چوبی باید همواره دقت کنند تا چوب گونه های پایدار را تهیه کنند. لازمه به تحقق پیوستن این امر، آگاهی از عواقب جنگل زدایی است، تا انگیزه کافی را برای حمایت از آن داشته باشیم. کابینت آشپزخانه سبز با توجه به ساختار دوستدار محیط زیستی که دارد، یکی از بهترین مثال ها برای حمایت از محیط زیست.
2- حذف کیسه های پلاستیکی یکبار مصرف
سالیان سال است که افراد خرید های روزانه خود را در داخل کیسه های یکبار مصرف پلاستیکی قرار می دهند. این کیسه ها در نهایت سر از محل دفن زباله ها در می آورد. متاسفانه عواقب استفاده از پلاستیک جبران ناپذیر می باشد :
مرگ حیوانات : کیسه های پلاستیکی سالانه باعث مرگ 100000 حیوان می شود. زیرا شمار زیادی از حیوانات از قبیل نهنگ ، دلفین، لاک پشت، پنگوئن و … پلاستیک را با غذا استباه گرفته و از آن تغذیه می کنند. به عنوان مثال لاک پشت ها پلاستیک های معلق در سطح آب را با عروس دریایی اشتباه می گیرند. از آنجایی که کیسه های پلاستیکی هضم نمی شوند در معده حیوانات انباشته شده و باعث مرگ آن ها می شود.
بازیافت ناپذیر : فرایند بازیافت کیسه های پلاستیکی از 500 تا 2000 سال زمان می برد.
مواد شیمیایی مضر : تحقیقات نشان داده است مواد غذایی که در کیسه های پلاستیکی نگهداری و یا گرم می شوند منجر به سرطان، چاقی ، تنگی نفس و زخم های دهانی می شود. علت آن هم بهره گیری از ترکیبات شیمیایی برای ساخت کیسه فریزر است که در حرارت بالا مواد غذایی را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین در فرایند تولید کیسه های پلاستیکی؛ مقداری از سموم شیمیایی آزاد می شود که منجر به آلودگی اکوسیستم می گردد.
جایگزین کردن این کیسه ها با ساک های دست ساز قابل شست و شو اقدامی موثر در راستای حفاظت از محیط زیست می باشد.
3- کاهش میزان تولید زباله و بازیافت آن
سه اصل مهم در خصوص زباله را همواره به خاطر داشته باشید : کاهش زباله، استفاده بهینه از وسایل دور ریز و بازیافت! با رعایت این سه اصل کمک بزرگی به محیط زیست خواهید کرد.
برای کاهش زباله از خریداری موارد غیر ضروری خودداری کنید؛ تجربه نشان داده است که پس از مدتی وسایل غیر ضروری را دور خواهید انداخت.
اگر خانه شما حیاط یا باغ دارد می توانید به سادگی برخی از زباله های خود را کمپوست کنید و اجازه دهید تا در طبیعت بازیافت شوند. در این صورت خاک غنی برای باغچه خود تولید کرده اید و حجم زباله های خود را کاهش داده اید.
ظروف یکبار مصرف مانند لیوان، بطری، نی و کیسه های خرید را حذف کنید و سعی کنید همواره از ظروف شخصی استفاده کنید.
تفکیک زباله های تر و خشک نیز از جمله اقدامات مهمی است که همه افراد باید به آن توجه کنند.
و در آخر میتوان گفت در صورت امکان البسه، اسباب بازی و وسایل منزل را دور نیندازید و سعی کنید وسایل دست دوم خریداری کنید تا میزان تقاضا را پایین بیاورید.
کاشت درخت چه تاثیری بر محیط زیست دارد ؟
بسیاری از افراد علاقمند با باغبانی و کاشت گیاهان دارند و علت اصلی انجام این کار، زیباسازی محیط زندگی شان می باشد. اما کاشت درختان علاوه بر فراهم آوردن سایه ای دلنشین در فصل گرما؛ مزیت های دیگری نیز دارد.
1- کاهش تغییرات آب و هوایی : انسان ها همواره نقش زیادی در تولید گاز سمی و مضر دی اکسید کربن دارند. این گاز می تواند منجر به تغییرات آب و هوایی در طولانی مدت شود. درختان با جذب دی اکسید کربن و تولید اکسیژن نقش چشمگیری در به تعویق انداختن تغییرات آب و هوایی دارند. جالب است بدانید یک درخت می تواند اکسیژن مورد نیاز 4 فرد را تامین نماید.
2- پاکسازی هوا : حتما شما هم احساس” هوای تمیز ” را در جنگل داشته اید، علت این حس وجود درختان است. درختان گازهای آلوده مانند نیتروژن دی اکسید، اوزون، آمونیاک و گوگرد دی اکسید را جذب می نماید و این امر موجب پاکسازی هوا می شود.
3- خنک شدن دمای هوا : پدیده ” گرم شدن هوای زمین ” از جمله تیترهای خبری در سال های اخیر بوده است. در اکثر نقاط کره زمین دمای هوا نسبت به گذشته 1.4 فارنهایت افزایش داشته است. جایگزین کردن درختان با جاده های آسفالت شده و ساختمان ها تنها به فرایند گرم شدن زمین سرعت می بخشد. درختان می توانند تا 10 درجه فارنهایت دمای هوا را خنک تر نمایند.
قطع درختان جنگل چه صدماتی به محیط زیست می رساند ؟
بدیهی است از دست دادن درختان ( جنگل زدایی) تاثیرات منفی بر روی کره زمین و محیط زیست می گذارد. در ادامه به بررسی مهم ترین عواقب جنگل زدایی می پردازیم.
1- نابودی سکونت گاه های طبیعی، گونه های گیاهی و حیوانی
70 درصد از گونه های مختلف گیاهی و جانوری در جنگل ها زندگی می کنند. جنگل زدایی منجر به از بین رفتن سکونت گاه های طبیعی می گردد و این امر شمار زیادی از گونه ها را تحت فشار قرار می دهد. این امر تاثیر مستقیمی بر انقراض گونه های گیاهی و جانوری دارد.
حقیقتی تلخ در مقاله ای توسط مجله گاردین در ژوئن 2018 منتشر گردید: ” جنگل زدایی موجب نابودی سکونت گاه های حیات وحش می شود. در حقیقت علت اصلی کاهش نیمی از جمعیت حیوانات و انقراض 6 گونه حیوانی در 40 سال گذشته، از بین رفتن جنگل ها بوده است. ”
2- گرم شدن کره زمین
از بین رفتن جنگل های استوایی عامل 20 درصد از گازهای گلخانه ای می باشد. بر اساس آمار به دست آمده؛ از بین رفتن پوشش گیاهی از سال 2000 تا کنون منجر به آزادسازی بیش از 98 گیگاتن گاز دی اکسید کربن در سرتاسر جهان شده است.
3- اختلال در چرخه آب
درختان نقش اساسی در چرخه آب ایفا می کنند. در اکوسیستم جنگل های بارانی، بیش از نیمی از بارندگی جذب گیاهان می شود و سه چهارم آب شیرین جهان از طریق حوضچه های جنگل ها تامین می گردد. بنابراین قطع درخت ها در چرخه آب اختلال ایجاد می نماید.
4- فرسایش خاک
فرسایش و تخریب خاک در طولانی مدت منجر به بیابان زایی می شود. سازمان ملل معتقد است که بیابان زایی بزرگترین خطر برای اکوسیستم محسوب می گردد.
آتش سوزی جنگل ها و جنگل زدایی
آتش سوزی در مواقع رعد و برق امری ناگزیر است. در سال 2019 دفعات آتش سوزی در جنگل های آمازون افزایش چشمگیری داشت.
همچنین در دهه های اخیر آتش سوزی های متعددی بر اثر عوامل انسانی، آتش زدن کاه در مزارع کشاورزی، وزش باد شدید و … در جنگل های ایران رخ داده است. متاسفانه 10 هکتار از جنگل های زاگرس در خرداد ماه 99 در طی 6 روز سوخت.
منبع : www.theworldcounts.com