نقش و نگار انواع چوب چگونه به وجود می آید ؟ شاید این سوال برای تمامی کسانی که به نوعی با چوب درگیر هستند همواره مطرح بوده است، در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم و مطالب زیر را بررسی خواهیم کرد:
- انواع چوب
- ویژگی چوب های طبیعی
- رشد درخت چگونه باعث نقش و نگار در چوب می شود
- لایه های مختلف چوب
- تاثیر برش در ظاهر رگه ها و نقش نگار چوب
انواع چوب :
پیش از پاسخ به سوال اصلی این پست لازم است با انواع چوب آشنا شویم، در ادامه درباره انواع چوب ها و همچنین طبیعی و یا غیر طبیعی بودن آن توضیح خواهیم داد. چوب ها به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
1.چوب های طبیعی :
همانطور که می دانیم چوب، محصول اصلی درختان است و طبیعی ترین و مرغوب ترین نوع چوب، چوب درختان می باشد. چوب درختان به دو دسته چوب سخت و چوب نرم تقسیم بندی می گردند.
چوب های نرم: در گیاه شناسی چوب های نرم محصول درختان مخروطی شکل و یا سوزنی برگ می باشد. درختان سوزنی برگ یا چوب نرم به درختان همیشه سبز نیز معروفند زیرا برگ های آنها در پاییز و زمستان زرد نمی گردد. لازم به ذکر است که تمامی دسته بندی های فوق همواره درست نمی باشد و درختان سوزنی برگی هم وجود دارند که چوب سختی دارند.
عکس زیر متعلق به یک درخت مخروطی می باشد.
چوب های سخت :
چوب های سخت از درختان پهن برگ شکل می گیرند، این درختان در زمستان و پاییز برگ های خود را از دست می دهند.
عکس زیر یک نمونه از درختان پهن برگ می باشد.
2. چوب های غیر طبیعی :
صفحه های فومی، ام دی اف، HDF، نئوپان، پلای وود و … همگی ساخته دسته بشر هستند، در واقع به طور غیر مستقیم محصول چوب درختان است.
ویژگی و کاربرد چوب های طبیعی در ساخت وسایل:
امروزه تقریبا می توان از هر متریالی برای ساخت انواع وسایل استفاده کرد اما چوب همیشه محبوب تر از سایر مواد بوده، چرا که تنوع و ظاهر خاصی دارد. زیبایی طبیعی چوب به هر اتاقی در خانه گرما و جلوه منحصر به فردی می بخشد. متریالی که برای ساخت اثاثیه استفاده می شود همواره روحیه ما را تحت تاثیر قرار می دهد.
با فراوانی که چوب برای انتخاب به شما می دهد در اینجا به چند نوع از انواع چوب برای ساخت اثاثیه و لوازم اشاره می کنیم:
۱. چوب کاج: چوب کاج گزینه ای نسبتا ارزان و سبک می باشد. می توان چوب کاج را با گره هایش شناخت. با وجود اینکه چوب کاج نسبت به سایر چوب های سخت مانند بلوط، چوب ماهون و ساج دوام کمتری دارد برای کسانی که از استفاده از متریال های مختلف و ست کردن آنها با هم در منزل لذت می برند گزینه ی خوبی است. با وجود اینکه چوب کاج بر اثر ضربه به سادگی دچار فرورفتگی می شود همچنان برای کسانی که کاهش هزینه ها برایشان مهم است انتخاب خوبی می باشد.
۲. چوب بلوط: چوب بلوط در دو نوع قرمز و و سفید به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. منافذ بزرگ منحصر به فرد آن و حلقه های بلوطی برجسته ی آن بافتی درشت و ظاهری متمایز به آن می دهد. بلوط همراه با پرداخت و رنگی زیبا ظاهری منحصر به فرد و با شکوه به خود می گیرد. برای افرادی که ظاهری روستایی می پسندند اثاثیه ساخته شده از بلوط دقیقا همان چیزی است که می خواهید. در مقایسه با سایر مواد، بلوط که از انواع چوب سخت است با دوام تر و مقاوم تر است. تنها ایراد بلوط این است که در معرض رطوبت مداوم مقاومت بالایی ندارد و دچار آسیب می شود.
۳. چوب گیلاس: چوب گیلاس بافت و رگه های زیبایی دارد. چوب گیلاس را می توان به راحتی حالت داد و یا رنگ آمیزی کرد و همین امر آن را برای تولید لوازم زیبا فوق العاده می سازد. گیلاس چوبی رایج برای طراحی های داخلی لوکس است که قیمت بالایی دارد. رنگ و جلا را به خود می گیرد و در گذر زمان ریباتر هم می شود.
4. چوب ساج: ساج یک درخت استوایی است و یکی از بادوام ترین و محکم ترین انواع چوب سخت است. متریالی عالی غنی از روغن های طبیعی، که با دفع رطوبت و موریانه ها برای ساخت اثاثیه و لوازم چه برای داخل خانه و چه خارج منزل عالی است. چوب ساج انتخابی محبوب برای صاحبخانه هایی است که به دنبال وسایل شیک و مدرن که در عین حال احتیاج به نگهداری ندارند می باشند. لوازم ساخته شده از چوب ساج در طرح ها و سبک های مختلفی موجود هستند. یکی از سبک های رایج آن بالیایی است که ویژگی آن خطوط دایره وارتر و طراحی های ظریف است. سبک دیگری که در حال کسب محبوبیت است سبک اسکاندیناوی است که با خطوطی ساده و برجسته طرحی ماندگار را به وجود می آورند.
5. چوب گردو: به طور سنتی از چوب گردو برای ساخت اثاثیه های زیبا مثل شومینه و بالاسری تخت استفاده می شود.چوب گردو قوی،محکم و با دوام است و در مدت طولانی به خوبی ظاهر خود را حفظ می کند. این نوع چوب برای کسانی که از لوازم چوبی زینتی لذت می برند بهترین گزینه است شاید مهمترین نقیصه گردو قیمت بالای آن می باشد.
رشد درخت چگونه باعث نقش و نگار در چوب می شود
رشد عمودی درختان: فرض کنیم نهالی وجود دارد که تازه سفر خود را برای تبدیل به یک درخت شدن آغاز کرده است. به جز ریشه، برگ ها و شاخه ها که به راحتی با چشم قابل مشاهده هستند نقاطی در ریشه و تنه ی درخت وجود دارند که به نقاط رشد معروفند، در علم گیاه شناسی به این نقاط مریستم (Meristem) می گویند. مریستم مسولیت رشد عمودی گیاه هستند.
رشد افقی و تاثیرش در ایجاد نقش و نگار در چوب : بین پوست و لایه گوشتی چوب یک لایه به نام کمبیوم Cambium وجود دارد که وظیفه ی رشد افقی گیاه را عهده دار است.کمبیوم بیشترین فعالیت را در فصل بهار دارد اما در فصل تابستان این فعالیت ها کاهش می یابد و رفته رفته با رسیدن فصل زمستان این فعالیت ها کاملا متوقف می گردد همین تفاوت در رشد افقی تنه ی درخت باعث به وجود آمدن حلقه هایی در آن می شود که به آن حلقه های رشد می گویند سن درخت از روی این حلقه ها قابل حدس زدن است.
Heartwood and sapwood
کمبیوم سلول های جدیدی به وجود می آورد که در طول زمان به شکل و سایز های مختلفی در می آید، وظیفه اصلی این سلول ها ذخیزه ی مواد غذایی در درون خود است، بعد از گذشت سال ها با قطور شدن تنه درخت دیگر نیازی به تمام سلول ها برای ذخیره ی مواد غذایی ندارد و سلول ها شروع به مردن می کنند به این قسمت از چوب اصطلاحا قلب چوب (Heartwood) می گویند.
عکس زیر متعلق به درخت پالونیا از راسته ی نعنا سانان است که چوب سخت دارد ، در چوب های سخت توقف رشد در زمستان باعث کمتر شدن منافذ چوب می شود در حالی که در تابستان خلل و فرج بیشتری پیدا می کنند همان طور که در عکس می بینید نقاط پایین منافذ بیشتری دارد لذا مربوط به دوره ی رشد درخت در تابستان است.
عکس زیر مربوط می شود به سرخ چوب، که جزو نرم چوب ها به حساب می باشد، در چوب های نرم توقف رشد در زمستان باعث تیره تر شدن چوب و کم تر شدن قطر لایه می گردد در حالی که در تابستان رنگ لایه روشن تر و قطر آن همان طور که می بینید بیشتر است
در مناطقی که از اعتدال بیشتر آب و هوایی برخوردارند این حلقه ها ی رشد کمتر می شود
لایه های چوب
اولین لایه چوب: روکش سطحی چوب است که در این آن حلقه های رشد به وضوح مشخص است.
دومین لایه ی چوب : به نام لایه ی شعاعی چوب معروف است.
سومین لایه ی چوب : به نام لایه مماسی معروف است (دلیل این نوع نام گذاری نحوه ی برش چوب می باشد)
تاثیر برش در ظاهر رگه ها و نقش نگار چوب
روشهای فلت یا صاف، ربع و شکاف روش های متداول در برش چوب می باشند، در ادامه به تشریح هریک خواهیم پرداخت.
روش برش ربع چوب: هنگامی که زاویه ی حلقه های رشد چوب در یک برش بین 45 تا 90 درجه باشد از این روش استفاده شده است.
روش برش ربع چوب: زمانی که که زاویه حلقه های رشد چوب با افق 0 تا 45 درجه باشد به آن برش صاف گفته می شود.
روش برش شکاف : در پاره ای از موارد زاویه حلقه های رشد بر اثر برش با افق بین 30 تا 60 درجه است (معمولا 45 درجه است ) به این روش برش شکاف گونه یا فارسی بر اتلاق می شود.
عکس زیرانواع برش چوب را بخوبی نشان می دهد.
عکس زیر روکش درخت بلی را نشان می دهد که به روش برش ربع بریده شده است که در نتیجه رگه
های چوب به صورت خطوط موازی و منظم و باریک در آمده است
عکس بعدی متعلق به درخت کاج زرد می باشد که با روش صاف برش خورده است و در نتیجه موجی شبیه عکس زیر پیدا کرده است
عکس بعدی متعلق به درخت شوکران زهر آلود است، این چوب به دو روش برش خورده است قسمت سمت چپ چوب همانطور که در عکس مشخص است به روش صاف برش خورده و هرچه به سمت راست نزدیکتر می شود به صورت فارسی بر برش می خورد که همانطور که در عکس می بینید باعث ایجاد دو نوع موج در چوب گردیده است.
برش به روش ربع باعث همسان سازی ظاهر چوب می گردد و برای مساحت های بالا که قصد داریم طرح چوب تکرار شود بسیار مناسب است، این روش برش چوب تمایل چوب به تغییر در برابر رطوبت را به حداقل ممکن می رساند از همین رواین نوع برش برای ساخت بائو و پاسار و درب های قاب دار مناسب است معمولا قیمت چوبی که به این روش برش خورده است از انواع دیگر روش ها گران تر است
روش صاف معمولا طرحی موجی شکل و زیبا تر نسبت به انواع دیگر برش به ما می دهد و اکثر درختان به دلیل سادگی در نحوه ی برش به این روش بریده می شوند
برش به روش فارسی بر حالتی بین دو حالت فوق خواهد داشت
در انتهای متن امیدواریم توانسته باشیم به سوال اساسی مطرح شده در ابتدای مقاله یعنی ” نقش و نگار چوب چگونه به وجود می آید ” را پساخ دهیم. هرگونه نظری درباره این پست دارید در قسمت نظرات با ما درمیان بگذارید.
منبع :
http://www.wood-database.com/wood-articles/what-is-wood/#sap-heart
انواع درب چوبی اتاق خواب
معرفی انواع درب چوبی ورودی ساختمان
انواع چوب و کاربرد آن ها
آیا می توان تمام چوب ها را از هم تشخیص داد؟